Η πρόταση των Οικολόγων Πράσινων για τη διαχείριση των σκουπιδιών.

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ: ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΕΣ ΛΥΣΕΙΣ, ΤΩΡΑ! 8 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ - Ενίσχυση κομποστοποίησης και ανακύκλωσης, χωρίς καύση και νέους χώρους ταφής

Τετάρτη, 12 Ιαν. 2011, 18:06

Εναλλακτική πρόταση 8 σημείων για βιώσιμη διαχείριση των σκουπιδιών στην Αττική με άμεση βελτίωση της κατάστασης στον ΧΥΤΑ στη Φυλή, χωρίς νέους χώρους ταφής, αλλά και χωρίς καύση ή άλλη θερμική επεξεργασία, παρουσίασαν σήμερα οι Οικολόγοι Πράσινοι. Η διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική κατευθύνεται σήμερα από την κυβέρνηση και τον ΕΣΔΚΝΑ σε επιλογές υπέρμετρα ακριβές, οικολογικά προβληματικές, προσαρμοσμένες στα ενδιαφέροντα ισχυρών οικονομικά ομίλων και δύσκολα αποδεκτές από τις τοπικές κοινωνίες. Πίσω από το περιτύλιγμα τους κρύβουν την ταφή και την καύση τεράστιων ποσοτήτων αποβλήτων, με διπλασιασμό ή τριπλασιασμό του κόστους για τους πολίτες. Απέναντι σε αυτόν τον σχεδιασμό, η πρόταση των Οικολόγων Πράσινων για λύσεις δίκαιες, οικονομικά αποτελεσματικές και οικολογικά συμβατές, θέτει ως προτεραιότητες: Πρόληψη και μείωση των απορριμμάτων στην πηγή. Αποτελεσματικές πολιτικές για λιγότερα σκουπίδια ΑΜΕΣΑ. Διαλογή στην πηγή, για ανακύκλωση και κομποστοποίηση του μεγαλύτερου μέρους τους. Απόρριψη κάθε θερμικής επεξεργασίας (καύση, πυρόλυση, αεριοποίηση). Προώθηση των λύσεων με διαβούλευση, διάλογο και συναίνεση, όχι με τη βία των ΜΑΤ. Συμμετοχή όλων των δήμων αλλά και των πολιτών στις λύσεις. Ενταγμένη σε μια «Στρατηγική Μηδενικών Αποβλήτων», η πρόταση περιλαμβάνει οκτώ σημεία: (1) Μονάδες κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών απορριμμάτων σε Κερατέα - Γραμματικό, αντί για τους προγραμματισμένους νέους Χώρους Ταφής (2) Μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών και στη Φυλή, αντί της προγραμματισμένης βιοξήρανσης & αναερόβιας χώνευσης σύμμεικτων απορριμμάτων (3) Όλοι οι Δήμοι αναλαμβάνουν ευθύνες για κομποστοποίηση αλλά και για μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων (4) Δημιουργία Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης- Ανακύκλωσης Έντυπου Χαρτιού (5) Χωριστοί κάδοι για: (α) χαρτί/χαρτόνι & έντυπα, (β) λοιπές συσκευασίες (γ) οργανικά (δ) υπολείμματα. Επιπλέον Κέντρα Διαλογής και Επαναχρησιμοποίησης-Ανακύκλωσης. (6) Εφαρμογή της νομοθεσίας, συμπλήρωση με νέα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης για οργανικά υλικά, έπιπλα, ογκώδη αντικείμενα, φάρμακα, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα (7) Στοχευμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών (8) Διαμόρφωση νέου Περιφερειακού Σχεδιασμούγια τα σκουπίδια στην Αττική Η ολοκληρωμένη εφαρμογή της, θα εκτρέψει από τη Φυλή 1,1 εκατομμύρια τόνους σε 2-3 χρόνια (πρώτη φάση), και έως και 1,8 εκατομμύρια τόνους ως το 2020. Αν μάλιστα υπάρξουν και προγράμματα εξυγίανσης και διαχείρισης-διαχωρισμού των τεράστιων ποσοτήτων θαμμένων σκουπιδιών στα Α. Λιόσια - Φυλή δεν θα χρειαστεί άλλος χώρος ταφής στην Αττική για πολλές δεκαετίες ακόμα. Την παρουσίαση της πρότασης παρακολούθησαν αρκετοί εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών. Ανάμεσά τους ο αντιδήμαρχος καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων κ. Βαρελάς, ο δημοτικός σύμβουλος Λαυρεωτικής και μέχρι πρόσφατα δήμαρχος Κερατέας κ. Ιατρού, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρίας Ανακύκλωσης κ. Κυρκίτσος και ο δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων Φίλιππος Δραγούμης. Ανοίγοντας τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της πρότασης, ο εκπρόσωπος Τύπου των Οικολόγων Πράσινων Γιάννης Παρασκευόπουλος είπε: «Στην Αττική συμπυκνώνεται η αποτυχία των μέχρι τώρα πολιτικών. Οι ευθύνες είναι τεράστιες και πρέπει να αποδοθούν. Ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, είναι εγκληματικό να μεθοδεύονται λύσεις με πολλαπλάσιο κόστος και πολλαπλάσια περιβαλλοντική επιβάρυνση, όπως η καύση. Τελικά φαίνεται ότι λεφτά υπάρχουν, αλλά μόνο όπου ενδιαφέρονται ισχυρά συμφέροντα. Η πρότασή μας ανατρέπει το πλαστό δίλημμα, να δεχθούμε είτε καύση είτε βίαιη επιβολή νέων χώρων ταφής, είτε και τα δύο. Αν υπάρξει πολιτική βούληση και διάθεση να γίνουμε όλοι μέρος της λύσης, η διαχείριση των απορριμμάτων μπορεί να είναι φιλική προς το περιβάλλον, με συντριπτικά χαμηλότερο κόστος και με περισσότερες θέσεις εργασίας: απαντάμε έτσι ταυτόχρονα στην περιβαλλοντική, την κοινωνική και την οικονομική κρίση, όπως επιβάλλουν οι απαιτήσεις των καιρών». Τη φιλοσοφία, την πολιτική σημασία και τα βασικά σημεία της πρότασης των Οικολόγων Πράσινων παρουσίασε ο Νίκος Χρυσόγελος, μέλος της Συντονιστικής Γραμματείας Αττικής των Ο.Π. και περιφερειακός σύμβουλος Νότιου Αιγαίου, που τόνισε: «Οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουμε επεξεργαστεί και προτείνουμε μια διαφορετική πρόταση - προϊόν διαλόγου και γνώσης - για τη διαχείριση των απορριμμάτων που είναι οικολογικά αποτελεσματική, δίκαιη και κοινωνικά υπεύθυνη, έχει λογικό οικονομικό κόστος, και μπορεί να προχωρήσει πολύ γρήγορα εξασφαλίζοντας ευρύτατη συναίνεση. Αντί να θάβονται ή/και να καίγονται με υψηλό κόστος τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων, μπορούμε να πετύχουμε σύντομα την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων, μεγιστοποιώντας την διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Η κυβέρνηση και όσοι λαμβάνουν αποφάσεις πρέπει να σταματήσουν να υποκύπτουν στις πιέσεις ισχυρών λόμπυ και να επιλέξουν μια «πράσινη» λύση για τα απορρίμματα. Απευθύνουμε δημόσια πρόσκληση στην Υπουργό Περιβάλλοντος, στον Υπουργό Εσωτερικών, στον Περιφερειάρχη Αττικής, στους Δημάρχους Αθηναίων, Πειραιά και Λαυρεωτικής καθώς και σε εκπροσώπους περιβαλλοντικών οργανώσεων να καθίσουν στο στρογγυλό τραπέζι, που διοργανώνουμε μέσα στο επόμενο 15ήμερο, ώστε να υπάρξει ουσιαστικός δημόσιος διάλογος γύρω από τις δυο στρατηγικά διαφορετικές επιλογές για τα απορρίμματα στην Αττική. Τουλάχιστον δεν θα μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν ήξεραν». Για την τεχνικο-οικονομική διάσταση του θέματος, ο Νίκος Μάντζαρης, χημικός μηχανικός από τη Θεματική Ομάδα Περιβάλλοντος των Οικολόγων Πράσινων, σημείωσε: «Ο συνδυασμός βιολογικής ξήρανσης με καύση SRFπου δυστυχώς διαφαίνεται ως η τεχνολογική επιλογή όχι μόνο του ΕΣΔΚΝΑ αλλά και της κυβέρνησης, είναι περιβαλλοντικά επισφαλής και αποτελεί την ακριβότερη λύση. Από την άλλη μεριά η ταφή δεν αποτελεί λύση καθώς βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τις σύγχρονες αντιλήψεις περί διαχείρισης απορριμμάτων. Η λύση βρίσκεται στη διαλογή στην πηγή. Η εκτεταμένη κομποστοποίηση προδιαλεγμένων οργανικών σε συνδυασμό με την ανακύκλωση έντυπου χαρτιού είναι σε θέση να πετύχουν τους δεσμευτικούς στόχους της Οδηγίας 99/31 με τον περιβαλλοντικά φιλικότερο, και ταυτόχρονα οικονομικότερο τρόπο. Αν επίσης υπάρξει ενίσχυση της ανακύκλωσης συσκευασιών, είναι βέβαιο ότι η διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής μπορεί να γίνεται αποκλειστικά εντός των ορίων της Αττικής, χωρίς καμίας μορφής θερμική επεξεργασία και με σημαντικά οικονομικά οφέλη για τους κατοίκους της Αττικής». Για τις πράσινες πρωτοβουλίες σε επίπεδο περιφέρειας Αττικής, που είναι πλέον θεσμικά αρμόδια για τη διαχείριση των απορριμμάτων, ο Κώστας Διάκος είπε: «Η εκλεγμένη περιφερειακή αρχή, που σύμφωνα με τον «Καλλικράτη» έχει την ευθύνη για τη διαχείριση των απορριμμάτων, οφείλει να αποδεσμευθεί από τον υπάρχοντα απαράδεκτο Περιφερειακό Σχεδιασμό. Το περιφερειακό συμβούλιο πρέπει να συζητήσει το θέμα σε πολιτική βάση και όχι απλά ως τεχνική διαχείριση των αποφάσεων που μας έχουν κληροδοτηθεί. Παράλληλα όμως έχει πολλά να κάνει, πρώτα από όλα για τη μείωση των σκουπιδιών και την επαναχρησιμοποίηση όσων θεωρούνται πια άχρηστα με πρωτοβουλίες τύπου secondhandόπως κάνει η αυτοδιοίκηση σε πλήθος ευρωπαϊκές περιφέρειες. Η ανάπτυξη της ανακύκλωσης και η σύνδεσή της με μορφές κοινωνικής οικονομίας για ευπαθείς ομάδες, θα εξαλείψει και την παράνομη διαλογή υλικών που σήμερα γίνεται άτυπα στο ΧΥΤΑ της Φυλής από κυκλώματα που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και τη ζωή εξαθλιωμένων ανθρώπων». Τέλος ο Γιώργος Μερτίρης, πράσινος δημοτικός σύμβουλος σε Ραφήνα-Πικέρμι, τόνισε τη διάσταση της αστυνομικής βίας στην Κερατέα και το αίτημα των Οικολόγων Πράσινων για αποχώρηση των ΜΑΤ ως φυσική συνέπεια της δικαστικής απόφασης που παγώνει το έργο. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ, Τρίτη, 11 Ιαν. 2011 Η σημερινή κατάσταση στην Αττική Το πρόβλημα των σκουπιδιών βρίσκεται πια σε εκρηκτική φάση στην Αττική: Η Αττική «παράγει» κάθε χρόνο 2,3 εκατ. τόνους δημοτικών απορριμμάτων και κινδυνεύει να πνιγεί από τα σκουπίδια, που πολύ σύντομα δεν θα έχουν που να πάνε. Ο χώρος της Φυλής δέχεται κάθε χρόνο πάνω από 2 εκατομμύρια τόνους και οδηγείται ταχύτατα σε κορεσμό. Στην Αττική λειτουργούν επισήμως 6 ανεξέλεγκτες χωματερές (ΧΑΔΑ) και ακόμη περισσότερες «ανεπίσημες» όπου καταλήγουν περίπου 300.000 τόνοι κάθε χρόνο με περιβαλλοντικές επιπτώσεις πολύ βαρύτερες και από το χειρότερο ΧΥΤΑ. Συχνά τα σκουπίδια καίγονται ανεξέλεγκτα σε αυτούς του χώρους παράγοντας διοξίνες και άλλες τοξικές ουσίες. Ο υπάρχων Περιφερειακός Σχεδιασμός είναι πανάκριβος, ξεπερασμένος και αντιοικολογικός. Οι επιλογές της κυβέρνησης προωθούν από τα παράθυρο την καύση, υποκύπτοντας σε ισχυρά οικονομικά συμφέροντα καθώς: Τον Ιούνιο του 2010 ψηφίστηκε ο Νόμος 3851/2010 που επιδοτεί την καύση του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των απορριμμάτων. Το Σεπτέμβριο του 2010 δόθηκε άδεια παραγωγής από τη ΡΑΕ για εργοστάσιο καύσης SRF στο Βόλο. Τον Ιανουάριο του 2011 δόθηκε η Άδεια Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για την πρώτη μονάδα βιολογικής ξήρανσης στη Φυλή που θα παράγει μεγάλες ποσότητες SRF που μετά πρέπει να καίγεται. Στο Γραμματικό και την Κερατέα οι τοπικές κοινωνίες συγκρούονται με τις επιλογές του Περιφερειακού Σχεδιασμού για χώρους ταφής στις περιοχές τους. Οι περισσότεροι περιμένουν από δυο-τρεις περιοχές να σηκώσουν το βάρος της διαχείρισης των σκουπιδιών, με τελική διάθεση και ταφή, αντί να αναλαμβάνουν ΟΛΟΙ μερίδιο της ευθύνης για βιώσιμη λύση μέσω της μείωσης/πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Οι ευθύνες για την κρίση Η περιβαλλοντική κρίση, ιδιαίτερα η κρίση των αποβλήτων, έχει παρόμοια χαρακτηριστικά και αιτίες με την βαθιά οικονομική και δημοσιονομική κρίση που βιώνουμε ως χώρα. Για δυο τουλάχιστον δεκαετίες γνωρίζαμε ότι δεν ήταν βιώσιμη η διαχείριση των απορριμμάτων όπως εφαρμόζονταν στις περισσότερες περιοχές της χώρας, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον ήταν πολύ σοβαρές και το θέμα «σκουπίδια» βρωμούσε διαφθορά, σπατάλη, πελατειακές σχέσεις και αναποτελεσματικότητα. Η Αττική είναι μια περιοχή όπου συμπυκνώνεται η αποτυχία των μέχρι τώρα πολιτικών. Οι ευθύνες, πολιτικές και ποινικές, πρέπει να αποδοθούν. Αφορούν θεσμικούς φορείς (Κυβερνήσεις, Νομαρχίες, Περιφέρειες, ΟΤΑ) που διαχρονικά ανέχονταν την ανεξέλεγκτη ρύπανση του περιβάλλοντος και τη διαφθορά, καθώς και σε όσους αθέτησαν τις υποχρεώσεις τους για Σχέδια Εναλλακτικής Διαχείρισης για τα απόβλητα συσκευασιών (χαρτιά/χαρτόνια, μέταλλα, γυαλιά, πλαστικά κα) βάσει του Νόμου 2939/2001. Μεγάλες είναι οι ευθύνες των κυβερνήσεων και του ΕΣΔΚΝΑ (Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής), αρμόδιου μέχρι πριν λίγες μέρες για την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού, που προωθούν τις λιγότερο οικολογικές και ταυτοχρόνως ακριβότερες μεθόδους, όπως αυτή της βιολογικής ξήρανσης που καθιστά μονόδρομο τη μετέπειτα θερμική επεξεργασία, υποκύπτοντας έτσι σε ισχυρά οικονομικά συμφέροντα. Από την αντίδραση στη δράση για την προώθηση βιώσιμων λύσεων Οι εικόνες που έχουμε όλοι από την ταφή των απορριμμάτων στην Ελλάδα είναι τραγικές και είναι κατανοητές οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών που καλούνται να δεχθούν σκουπίδια και χώρους ταφής στην περιοχή τους. Για τα σκουπίδια, όμως, δεν υπάρχει πια το «αλλού» ούτε το «όσο πιο μακριά γίνεται». Λύση, δεν είναι να συνεχίζουμε να κρύβουμε το πρόβλημα των σκουπιδιών κάτω από το χαλί. Μόνη σύγχρονη και υπεύθυνη λύση είναι να αναλάβουμε ΟΛΟΙ (κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγοί και έμποροι προϊόντων, πολίτες, φορείς) τις ευθύνες που μας αναλογούν για μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση (με διαλογή στην πηγή) και κομποστοποίηση του συνόλου σχεδόν των απορριμμάτων. Τελικός στόχος θα είναι να φθάσουμε τις επόμενες δεκαετίες σε «πόλεις μηδενικών αποβλήτων», όπως ήδη σχεδιάζεται σε αρκετές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις και χώρες. Κάτι τέτοιο μπορεί να φαντάζει αδύνατο μέσα στη βρώμικη Αττική του 2011, αλλά με επιλογή των περιβαλλοντικά φιλικότερων αλλά ταυτόχρονα οικονομικά επωφελέστερων λύσεων και κυρίως με συμμετοχή και ενεργοποίηση του πολίτη είναι εφικτό. Νέα στρατηγική για οικολογικά και κοινωνικά δίκαιες λύσεις Οι Οικολόγοι Πράσινοι στηρίζουμε κάθε κοινωνική πρωτοβουλία για λύσεις σύγχρονες, κοινωνικά δίκαιες, οικολογικές και μακροχρόνια βιώσιμες, με λογικό οικονομικό κόστος και με δημιουργία όσο γίνεται περισσότερο πράσινων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο μιας «στρατηγικής μηδενικών αποβλήτων». Παράλληλα, λοιπόν, με τη διεκδίκηση να σταματήσει άμεσα κάθε ανεξέλεγκτη απόρριψή τους στο περιβάλλον, απαιτούμε: Προώθηση των απαραίτητων λύσεων με διαβούλευση, διάλογο και συναίνεση με τις τοπικές κοινωνίες και όχι με τη βία των ΜΑΤ και με πρακτικές που ισοδυναμούν με αστυνομική κατοχή. Αποτελεσματικές πολιτικές για λιγότερα σκουπίδια, με μείωση της σπατάλης πρώτων υλών και της δημιουργίας προϊόντων που φτιάχνονται για να πεταχτούν σχεδόν αμέσως, στροφή σε προϊόντα και συσκευασίες που επαναχρησιμοποιούνται πολλές φορές, άμεση εφαρμογή του νόμου 3854/2010 για χρέωση κάθε δήμου ανά τόνο σκουπιδιών, και δημιουργία των προϋποθέσεων για πλήρη εφαρμογή της αρχής «πληρώνω όσο πετάω» με επέκτασή της από το επίπεδο του δήμου στο επίπεδο του δημότη για να υπάρχει δίκαιη χρέωση των τελών καθαριότητας. Πρώτη προτεραιότητα είναι η πρόληψη και η μείωση των απορριμμάτων στην πηγή. Διαλογή στην πηγή των διαφόρων υλικών και προϊόντων που σήμερα πετάμε όλα μαζί στα σκουπίδια, για ανακύκλωση όσων υλικών μπορούν να ξαναγίνουν πρώτες ύλες για την οικονομία και για κομποστοποίηση (μετατροπή σε χρήσιμο «λίπασμα») των οργανικών απορριμμάτων. Απόρριψη της θερμικής επεξεργασίας (καύση, πυρόλυση, αεριοποίηση), καθώς ανταγωνίζεται την ανακύκλωση, έχει υψηλό κόστος και είναι επικίνδυνη για το περιβάλλον: παράγονται διοξίνες, ενώ τα κατάλοιπά της αποτελούν επικίνδυνα τοξικά απόβλητα που απαιτούν ειδική διαχείριση με υψηλό κόστος σε κατάλληλες εγκαταστάσεις που δεν υπάρχουν στην Ελλάδα. Οι προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων για τα απορρίμματα στην Αττική Στην Αττική βρισκόμαστε πλέον στο 12 και 5'. Δεν υπάρχουν εύκολες ή μαγικές λύσεις στο πρόβλημα των σκουπιδιών. Δεν μπορεί να μετατίθεται όλο το βάρος των προβλημάτων στην Δυτ. Αττική ή σε δυο-τρεις περιοχές. Όλοι οι δήμοι πρέπει να αναλαμβάνουν μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί. Θεωρούμε όμως, ότι ακόμα και στο 12 και 5' η διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική είναι απολύτως εφικτή: Εξ ολοκλήρου μέσα στα όρια της Αττικής, χωρίς επιβάρυνση άλλων περιοχών αλλά και χωρίς υποδοχή στην Αττική απορριμμάτων από άλλες περιοχές. Χωρίς νέους χώρους ταφής, πέρα από αυτόν που λειτουργεί ήδη στη Φυλή. Χωρίς προσφυγή στην καύση ή οποιαδήποτε άλλη μορφή θερμικής επεξεργασίας. Με τρόπο οικονομικά αποδοτικό για τον πολίτη. Με οικολογικά συμβατές μεθόδους. Η εμπειρία όχι μόνο εκτός αλλά και εντός Ελλάδας έχει δείξει ότι όταν υπάρχει πολιτική βούληση, οι πολίτες αγκαλιάζουν προσπάθειες βιώσιμης διαχείρισης απορριμμάτων. Η πρότασή των Οικολόγων Πράσινων έχει διαμορφωθεί μετά από ουσιαστική διαβούλευση και συνεργασία της Θεματικής Ομάδας Περιβάλλοντος και εκλεγμένων αυτοδιοικητικών συμβούλων με επιστημονικούς και περιβαλλοντικούς φορείς. Aποτελείται από 8 σημεία: (1). Μονάδες κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών απορριμμάτων αντί για ΧΥΤΑ σε Κερατέα - Γραμματικό Αντί για τους προγραμματισμένους Χώρους Ταφής Απορριμμάτων στην Κερατέα και το Γραμματικό, να γίνουν στις ίδιες περιοχές από μία Μονάδα Κομποστοποίησης που θα επεξεργάζεται προδιαλεγμένα Οργανικά Απορρίμματα (υπολείμματα τροφίμων και κλαδέματα). Τα τελευταία θα συλλέγονται από νοικοκυριά και επαγγελματικούς χώρους χωριστά στην πηγή, σε ξεχωριστό κάδο, και θα μετατρέπονται σε καλής ποιότητας κομπόστ (οργανικό λίπασμα) που θα διατίθεται σε όλη την Αττική για αγροτικές χρήσεις, αναδασώσεις, αποκατάσταση περιοχών, σε πάρκα και κήπους, σε δημόσια & ιδιωτικά έργα. Η συνολική δυναμικότητα των δύο Μονάδων Κομποστοποίησης προτείνεται να είναι το μέγιστο 600.000 τόνοι το χρόνο (το μέγιστο 130 φορτηγά την ημέρα για κάθε μονάδα). (2). Μονάδα κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών στη Φυλή αντί βιοξήρανσης & αναερόβιας χώνευσης σύμμικτων απορριμμάτων Είμαστε πλήρως αντίθετοι με την κατασκευή μονάδας βιοξήρανσης και αναερόβιας χώνευσης σύμμικτων απορριμμάτων στην Φυλή. Αντιθέτως, προτείνουμε την κατασκευή άλλης 1 μεγάλης μονάδας κομποστοποίησης προδιαλεγμένων οργανικών στη Φυλή, δυναμικότητας τουλάχιστον 100.000 τόνων και μάλιστα όχι μέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ, αλλά στην επιφάνεια των παλαιών κυττάρων του ΧΑΔΑ Άνω Λιοσίων κάνοντας έτσι βέλτιστη χρήση του χώρου. Έτσι, απελευθερώνεται πολύτιμος χώρος του σημερινού ΧΥΤΑ και παρατείνεται σημαντικά η ζωή του. Η κομποστοποίηση με διαλογή των οργανικών στην πηγή είναι μια σύγχρονη, φιλική στο περιβάλλον και οικονομική μέθοδος διαχείρισης των οργανικών απορριμμάτων. Είναι σαφώς οικονομικότερη της αναερόβιας χώνευσης σύμμικτων και πολύ οικονομικότερη της βιολογικής ξήρανσης, η οποία μοιραία θα συνοδευτεί από καύση του παραγόμενου SRF. Με τις 3 αυτές μονάδες θα μειωθεί δραστικά η συνολική ποσότητα σκουπιδιών για ταφή, Θα είναι μια δίκαιη λύση για όλες τις περιοχές, θα μειωθούν τα απορρίμματα, που σήμερα καταλήγουν στην Φυλή και θα παραταθεί κατά πολύ ο χρόνος ζωής του σημερινού (μοναδικού στην Αττική) ΧΥΤΑ. Θα έχουμε περισσότερη εξοικονόμηση χώρου στη Φυλή απ' ότι οι 2 σχεδιαζόμενοι ΧΥΤΑ σε Κερατέα και Γραμματικό μαζί που εικάζεται ότι θα διαχειρίζονται μαζί με τις άλλες εγκαταστάσεις συνολικά 335.000 τόνους απορριμμάτων. (3). Όλοι οι Δήμοι αναλαμβάνουν ευθύνες για κομποστοποίηση Η διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων, που παράγονται στην Αττική δεν μπορεί να είναι ευθύνη μόνο 2-3 περιοχών στην Αττική. Είναι ακριβώς αυτή η νοοτροπία, που μας οδήγησε στα αδιέξοδα του σήμερα. Όλοι οι Δήμοι, αλλά και οι πολίτες και οι παραγωγοί απορριμμάτων, πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης. Για το λόγο αυτό προτείνουμε, για τη διαχείριση των αστικών οργανικών υλικών, παράλληλα με τις 3 προηγούμενες μεγάλες μονάδες κομποστοποίησης, να προχωρήσουν: α) περίπου άλλες 10 μικρότερες μονάδες κομποστοποίησης σε δήμους (με προτεραιότητα σε δήμους όπως Αθηναίων, Πειραιά, Περιστερίου, Ελευσίνας, Αγ. Αναργύρων-Καματερού). β) προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης σε όλους τους ΟΤΑ γ) τοποθέτηση κλαδοτεμαχιστών στα πάρκα της Αττικής και επί τόπου κομποστοποίηση των υλικών σε σωρούς, και δ) επιτόπια (μηχανική) κομποστοποίηση οργανικών υλικών από σχετικά μεγάλους παραγωγούς, όπως είναι τα νοσοκομεία, τα στρατόπεδα, οι αλυσίδες εστιατορίων και τα ξενοδοχεία. Σε όλες τις περιπτώσεις τα οργανικά υλικά που θα συλλέγονται για να οδηγηθούν σε μικρότερες ή μεγαλύτερες μονάδες κομποστοποίησης, θα τοποθετούνται χωριστά σε ειδικό κάδο, ώστε να παράγεται κομπόστ υψηλής ποιότητας. Οι μονάδες κομποστοποίησης για διαχωρισμένα στην πηγή οργανικά είναι εύκολο να λειτουργούν σωστά, χωρίς όχληση, και σε πολλές χώρες βρίσκονται μέσα και κοντά σε πόλεις. (4). Δημιουργία Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) για Ανακύκλωση Έντυπου χαρτιού Απαιτείται η άμεση προώθηση του θεσμικού πλαισίου για την ανακύκλωση του έντυπου χαρτιού σε ξεχωριστό κάδο με ποσοτικό στόχο να ανακυκλώνεται τουλάχιστον το 65% του έντυπου χαρτιού. Εκτιμούμε ότι σήμερα στη Φυλή καταλήγουν 430.000 τόνοι έντυπου, βιοαποδομήσιμου χαρτιού! Με τιμές 2010, το κόστος που πληρώνουμε για την ταφή του 65% του έντυπου χαρτιού στη Φυλή (280.000 τόνοι), είναι περίπου 12 εκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα χρήματα θα εξοικονομούνταν για τους κατοίκους της Αττικής αν οι τόνοι αυτοί ανακυκλώνονταν. Αντιθέτως, αν οι ίδιοι τόνοι καίγονταν σε εργοστάσιο καύσης για ηλεκτροπαραγωγή, οι Έλληνες πολίτες, όχι μόνο δε θα εξοικονομούσαν τίποτε, αλλά θα πλήρωναν επιπλέον, μέσω τέλους ΑΠΕ με βάση το Ν. 3851/2010, περίπου 26 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για την παραγόμενη ενέργεια. Παρόλα αυτά, 11 μήνες μετά τις δηλώσεις της υπουργού Περιβάλλοντος ότι «είναι αδιανόητο να μην υπάρχει Προεδρικό Διάταγμα ανακύκλωσης για το έντυπο χαρτί» (11/2/2010) εξακολουθεί να μην υπάρχει Π.Δ., ενώ στο μεταξύ έγινε ο Νόμος 3851/2010 που επιδοτεί την καύση του βιοαποδομήσιμου κλάσματος των απορριμμάτων. Η υποβάθμιση της ανακύκλωσης χαρτιού έχει ζωτική σημασία για τα συμφέροντα της καύσης, καθώς το χαρτί έχει μεγάλη θερμογόνο δύναμη και επειδή είναι βιοαποδομήσιμο, η ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από την καύση του επιδοτείται ως ΑΠΕ. Μια τέτοια πολιτική για την κομποστοποίηση των αστικών οργανικών υλικών, σε συνδυασμό με αύξηση της ανακύκλωσης του έντυπου χαρτιού και των χαρτιών/χαρτονιών συσκευασίας θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Οδηγίας 1999/31 για μείωση το αργότερο, ως το 2020, των βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που οδηγούνταν για ταφή κατά τουλάχιστον 65%σε σχέση με τις ποσότητες αυτών των αποβλήτων το 1995. (5) Ανάγκη για δύο νέα Κέντρα Διαλογής και 25 Κέντρα Επαναχρησιμοποίησης-Ανακύκλωσης Για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών, χρειάζεται να προστεθούν 2 νέα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στις περιοχές της Βορειοανατολικής και Νοτιοανατολικής Αττικής, ανάλογα με αυτά που λειτουργούν ήδη από χρόνια σε περιοχές όπως το Μαρούσι. Επίσης, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν τουλάχιστον 25 Κέντρα Επαναχρησιμοποίησης - Ανακύκλωσης στους δήμους της Αττικής, όπου θα μπορούν να μεταφέρουν μόνοι τους οι πολίτες και οι επιχειρήσεις τα προς ανακύκλωση - εναλλακτική διαχείριση υλικά τους, όπως: συσκευασίες, ΑΗΗΕ (ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές), ΑΕΚΚ (μπάζα), κλαδέματα, ρουχισμός - υποδήματα, ελαστικά, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, έπιπλα, ογκώδη κ.α. Τα 2 νέα ΚΔΑΥ και τα 25 Κέντρα Επαναχρησιμοποίησης - Ανακύκλωσης σε συνδυασμό με την ενημέρωση των πολιτών μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τόσο την αποδοτικότητα της ανακύκλωσης όσο και τις συνολικές ποσότητες που ανακυκλώνονται στην Αττική. Με μεγαλύτερη διαλογή στην πηγή μπορούν να μειωθούν δραστικά και οι ποσότητες υπολειμμάτων που προκύπτουν σήμερα τόσο από την διαλογή του περιεχομένου των «μπλε» κάδων στα ΚΔΑΥ όσο και από την επεξεργασία των σύμμεικτων (δηλαδή ανάμεικτων, χωρίς καμία διαλογή) απορριμμάτων που καταλήγουν στην μονάδα μηχανικής διαλογής (Ε.Μ.Α.Κ) στα Α. Λιόσια. Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε χωριστούς κάδους (ή χωριστή συλλογή με άλλες μεθόδους) για: (α) χαρτί/χαρτόνι και έντυπα (β) υπόλοιπες συσκευασίες (γ) οργανικά (δ) υπολείμματα. Σήμερα κατά μέσον όρο στην Ελλάδα με σχετική Διαλογή στην Πηγή ανακυκλώνουμε περίπου 22 κιλά υλικά συσκευασιών ανά κάτοικο ετησίως, ενώ παράγουμε τουλάχιστον 140 κιλά συσκευασιών ανά άτομο ετησίως. Άρα, υπάρχουν τεράστια περιθώρια αύξησης της ανακύκλωσης με συστηματικά προγράμματα ενημέρωσης σε σχολεία, σπίτια κ.α. και έτσι να επιτύχουμε τον ποσοτικό στόχο της ανάκτησης - ανακύκλωσης του 60% της Οδηγίας 2004/12/ΕΚ για αξιοποίηση αποβλήτων συσκευασίας (ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο μέσω της ΚΥΑ 9268/469). (6). Εφαρμογή και Συμπλήρωση νομοθεσίας Προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης για όλες τις κατηγορίες αποβλήτων που προβλέπει ο νόμος 2939/2001 και τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα καθώς και η πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση για τα Απόβλητα Εκσκαφών, Κατεδαφίσεων, Κατασκευών, που χρειάζεται να επεκταθούν παντού και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους. Τα κενά στη νομοθεσία πρέπει να καλυφθούν, με Προεδρικά Διατάγματα, σύμφωνα με τα πρότυπα του νόμου 2939/2001, που θα θεσπίζουν κανόνες βιώσιμης διαχείρισης και δημιουργώντας νέα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης. Εκτός από το έντυπο χαρτί, τέτοια συστήματα απαιτούνται για τα οργανικά υλικά, τα έπιπλα, τα ογκώδη αντικείμενα, τα φάρμακα και τα επικίνδυνα οικιακά απόβλητα (φάρμακα, χημικά οικιακής χρήσης κα). (7). Στοχευμένη ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση των πολιτών Για να πετύχει άμεσα ένας τέτοιος ολοκληρωμένος σχεδιασμός είναι απαραίτητο να ενισχυθεί, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η μακροχρόνια και στοχευμένη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών: για τον τρόπο σωστής συμμετοχής τους στην προσπάθεια μείωσης, ανακύκλωσης, επαναχρησιμοποίησης και κομποστοποίησης, ώστε να βελτιωθούν οι επιδόσεις. για τους στόχους και τη σημασία αυτής της προσπάθειας σε σχέση με το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής, την απασχόληση και τη βιώσιμη οικονομία. (8) Διαμόρφωση νέου Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Αττικής Η νέα αυτή στρατηγική πρέπει να αποτυπωθεί σε ένα νέο ΠΕΣΔΑ (Περιφερειακός Σχεδιασμός για τα Απορρίμματα στην Αττική) υπό την πολιτική ευθύνη της νεοεκλεγμένης ηγεσίας της Περιφέρειας, καθώς ο υπάρχων σχεδιασμός είναι κομμένος και ραμμένος στις απαιτήσεις των οικονομικών συμφερόντων που είτε προσπαθούν να επιβάλουν χώρους ταφής, είτε με νεώτερες μελέτες προωθούν μονάδες βιολογικής ξήρανσης, και μέσω αυτής την καύση, ενώ ταυτόχρονα απαξιώνουν τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση. Ο νέος Περιφερειακός Σχεδιασμός θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη και τις εισηγήσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, όπως η πρόταση των 4 περιβαλλοντικών ΜΚΟ για «Αττική χωρίς σκουπίδια». Σύμφωνα με την πρότασή τους, το κόστος διαχείρισης μπορεί να είναι λιγότερο από το 50% από αυτό που αντιστοιχεί στις σημερινές προτάσεις του ΕΣΔΚΝΑ και της κυβέρνησης. Επίσης, ο νέος Περιφερειακός Σχεδιασμός θα πρέπει να στηρίζει πολιτικές αποκεντρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων, δεσμεύοντας κάθε δήμο σε τοπικούς στόχους για ποσοστά μείωσης, ανάκτησης και ανακύκλωσης, με βάση τα προβλεπόμενα στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Θα πρέπει, επίσης, να θέσει συγκεκριμένους στόχους για άμεση εξυγίανση όλων των χώρων ταφής απορριμμάτων που έχουν επιβαρυνθεί συνολικά με δεκάδες εκατομμύρια τόνους και έχουν μολυνθεί με επικίνδυνες ουσίες. Με την άμεση δρομολόγηση και εφαρμογή των βασικών αυτών αξόνων είναι απολύτως εφικτό να μη χρειαστούμε κανένα νέο ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ, καθώς θα μπορούν στο άμεσο μέλλον να εκτρέπονται 1.1 εκ τόνοι απορριμμάτων (50% της σημερινής ποσότητας) από τη Φυλή κάθε χρόνο. Καθώς η ορθολογική, οικολογική διαχείριση των σκουπιδιών θα εδραιώνεται με το χρόνο στις συνειδήσεις τόσο της αυτοδιοίκησης όσο και των πολιτών, η ποσότητα αυτή μπορεί να αγγίξει και το 1.8 εκ. τόνους έως το 2020. Αν μάλιστα υπάρξουν και προγράμματα εξυγίανσης και διαχείρισης-διαχωρισμού των τεράστιων ποσοτήτων θαμμένων σκουπιδιών στα Α. Λιόσια - Φυλή δεν θα χρειαστεί άλλος χώρος ταφής στην Αττική για πολλές δεκαετίες ακόμα. Με συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από το θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών, της μείωσης και της επαναχρησιμοποίησης και με τη σταδιακή εφαρμογή όλων των προτάσεων που προτείνουμε, είναι δυνατόν σε 20 χρόνια να αγγίξουμε το όνειρο μιας «Αττικής χωρίς σκουπίδια» όπως σχεδιάζεται σήμερα σε άλλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ καλούμε την Περιφέρεια, τους νεοεκλεγέντες περιφερειακούς συμβούλους, τις δημοτικές αρχές, όλες τις δημιουργικές δυνάμεις και αλλά και τους κοινωνικούς φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, να προωθήσουμε από κοινού μια τέτοια βιώσιμη στρατηγική για τα σκουπίδια στην Αττική, ώστε να απεμπλακούμε από τα αδιέξοδα, την επιβολή «λύσεων» με τη βία και τα ΜΑΤ, την συνεχιζόμενη σπατάλη πόρων και την εκτεταμένη ρύπανση του περιβάλλοντος με επιλογές που είναι δίκαιες, οικολογικές και οικονομικά συμφέρουσες για τους πολίτες της Αττικής κι όχι για τα κάθε λογής οικονομικά συμφέροντα. Είναι ώρα ευθύνης για όλους μας, στο 12 και 5'. Αθήνα 10 Ιανουαρίου 2011 Η Εκτελεστική Γραμματεία των Οικολόγων Πράσινων Πηγή : http://www.ecogreens-gr.org