ΕΡΕΥΝΑ-ΣΟΚ ΤΟΥ ΕΜΠ
150 ΤΟΝΟΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΕ ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΤΟ ΛΑΥΡΙΟ
Οι επιστήμονες απευθύνουν δραματικό SOS για το κτίριο του Κονοφάγου στο Λαύριο, όπου βρίσκονται αποθηκευμένα τοξικά υλικά, όπως αρσενικό, κάδμιο και μόλυβδος. Το κτίριο είναι έτοιμο να καταρρεύσει απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα τα δηλητήρια και απειλώντας χιλιάδες ζωές...
Τοξική βόμβα 150 τόνων άκρως επικίνδυνων ουσιών απειλεί την Αθήνα. Οι επιστήμονες απευθύνουν δραματικό SOS για το κτίριο του Κονοφάγου στο Λαύριο, όπου βρίσκονται αποθηκευμένα τοξικά, όπως αρσενικό, κάδμιο και μόλυβδος. Το κτίριο είναι έτοιμο να καταρρεύσει απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα τα δηλητήρια και απειλώντας χιλιάδες ζωές…
Τα απόβλητα, τα οποία προέρχονται από τα ορυχεία του Λαυρίου, είχαν αποθηκευτεί σε αυτό το κτίριο με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Κονοφάγου το 1960, για να σταματήσουν οι θάνατοι από αυτά που θέριζαν τον πληθυσμό εκείνη την εποχή. Η λύση ήταν «προσωρινή», όμως 51 χρόνια μετά παραμένουν στο υπερσύγχρονο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο του Λαυρίου. Η ουσιαστική διαφορά με τότε είναι ότι το κτίριο καταρρέει...
Η έρευνα
Το δραματικό SOS στέλνει έρευνα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην οποία εισηγητής ήταν ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής Δημήτρης Καλιαμπάκος, την οποία φέρνει στο φως η «PRESS Time». Σύμφωνα με αυτή, η εξυγίανση του κτιρίου Κονοφάγου είναι έργο άμεσης και ειδικής προτεραιότητας, καθώς οι συνέπειες από μια κατάρρευση θα είναι ανυπολόγιστες. Μέσα στο κτίριο είναι αποθηκευμένοι 9 τόνοι αρσενικό και 141 τόνοι μολύβδου, καδμίου και άλλων θανατηφόρων τοξικών ουσιών, οι οποίες είναι σε εξαιρετικά ευδιάλυτη μορφή πλέον.
Οι καθηγητές τονίζουν στην έρευνα ότι αν η τοξική βόμβα δεν απομακρυνθεί άμεσα από το ετοιμόρροπο κτίριο θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια εξαιρετικά σοβαρή πηγή ρύπανσης για το οικοσύστημα επειδή η οι ρύποι διαχέονται μέσω των όμβριων υδάτων. Το κτίριο στην κατάσταση που βρίσκεται αποτελεί κεντρική πηγή αέριας ρύπανσης για την ευρύτερη περιοχή εξαιτίας της σκόνης που παρασύρεται.
Το διώροφο κτίριο, στο οποίο γινόταν το φιλτράρισμα των καπναερίων που προέκυπταν από τις μεταλλουργικές διεργασίες της Γαλλικής Εταιρίας Μεταλλείων Λαυρίου, είναι σήμερα μη λειτουργικό και μη επισκέψιμο. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, «η πιθανότητα να καταρρεύσει είναι υπολογίσιμη, καθώς οι βλάβες που έχει υποστεί έχουν τέτοιο χαρακτήρα, ένταση και έκταση που επηρεάζουν τη συνολική ευστάθεια του δομήματος. Σε μια τέτοια περίπτωση θα διαχυθούν πολύ μεγάλες ποσότητες εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών στο περιβάλλον. Οι συνέπειες από μια τέτοια κατάρρευση είναι ανυπολόγιστες».
Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι «το αρσενικό, σύμφωνα με τις μετρήσεις, παρουσιάζει εκπλυσιμότητα της τάξης των 2.000 mg, ενώ το όριο διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων σε χώρους είναι έως 25 mg/kg. Η τιμή εκπλυσιμότητας του καδμίου αγγίζει τα 3.000 mg/kg, ενώ θα έπρεπε να περιορίζεται στα 5 mg/kg. Είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα για την εξυγίανση του κτιρίου, άλλως ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι άμεσος και πολύ υψηλός».
Στις μετρήσεις που πραγματοποίησε το ΕΜΠ καταγράφηκε αυξημένη συγκέντρωση ρύπων στην περιοχή γύρω από το κτίριο. Εάν το κτίριο καταρρεύσει, οι ουσίες δεν θα περιοριστούν στη γύρω περιοχή αλλά θα ξεχυθούν και θα δηλητηριάσουν όλη τη Λαυρεωτική.
Ο «Κονοφάγος» είναι ένα ετοιμόρροπο διώροφο κτίσμα, το οποίο έχει σοβαρές βλάβες και σημαντικές φθορές από το πέρασμα των χρόνων και όπως καταγράφεται στην έρευνα είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. Όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, αν δεν απομακρυνθούν άμεσα τα τοξικά απόβλητα, μια τέτοια κατάρρευση θα προκαλέσει ανεπανόρθωτες επιπτώσεις τόσο στην ανθρώπινη ζωή όσο και στο περιβάλλον.
Δηλητηριάσεις
Μόλις ολοκληρώθηκε η έρευνα του ΕΜΠ οι καθηγητές την έστειλαν στις αρμόδιες κυβερνητικές αρχές ζητώντας να ληφθούν άμεσα μέτρα. Τόνιζαν μάλιστα σε επιστολή που έστειλαν και στον πρωθυπουργό τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τον πληθυσμό.
Χαρακτηριστικές είναι οι μετρήσεις που έγιναν στους κατοίκους του Λαυρίου από το 1985 έως το 1998 και αποδεικνύουν κατά πόσο επηρεάζεται η υγεία τους όταν είναι εκτεθειμένοι στις θανατηφόρες τοξικές ουσίες. Όπως αναφέρεται στην έρευνα, τα παιδιά που φοιτούσαν στο σχολείο του Λαυρίου που απείχε 500 μέτρα από το κτίριο Κονοφάγου είχαν υψηλά επίπεδα δηλητήριου στο αίμα τους.
Συγκεκριμένα, το 1985 σε όσα παιδιά έγινε εξέταση αίματος εντόπισαν ότι περιείχε μόλυβδο άνω των 20 μg/dl. Στο αίμα του 90% των ανηλίκων της περιοχής διαπιστώθηκε πως το 1987 υπήρχε περισσότερο από 10 μg/dl μόλυβδος. Στα ούρα ανηλίκων και ενηλίκων κατοίκων της περιοχής το 1991 μετρήθηκε μεγάλη ποσότητα αρσενικού.
Η απέκκριση δηλητηρίου ήταν μεγαλύτερη και από αυτή των κατοίκων στον Ασπρόπυργο. Τα παιδιά που κατοικούσαν στην Ελευσίνα το 1997 είχαν μέση τιμή μολύβδου στο αίμα τους 7,4 μg/dl, ενώ η μέτρηση που πραγματοποιήθηκε στα παιδιά της Λαυρεωτικής είχε αγγίξει τα 19 μg/dl. Οι γιατροί που μελετούσαν την υγεία των κατοίκων παρατήρησαν ότι μέχρι και το 1998 τα ούρα τους περιείχαν αρσενικό.
Όμως ο κίνδυνος είναι πιο άμεσος από αυτόν που περιγράφεται στις παραπάνω επιδημιολογικές μετρήσεις, καθώς αναφέρονται στους κατοίκους με μακροχρόνια έκθεση στα βαρέα μέταλλα. Σήμερα όμως οι κάτοικοι της Λαυρεωτικής είναι πιθανό να τα καταπιούν, αφού θα ξεχυθούν στην ατμόσφαιρα ως σωματίδια. Οι ποσότητες των δηλητηρίων που βρίσκονται στον «πύργο» είναι παραπάνω από αρκετές για να καλύψουν μεγάλη επιφάνεια της Αττικής και οι δόσεις που μπορεί να αποβούν μοιραίες πολύ μικρές. Αρκεί κάποιος να καταπιεί 100-200 χιλιοστά του γραμμαρίου αρσενικό για να πεθάνει αμέσως.
Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η κατάποση 500 χιλιοστών του γραμμαρίου μόλυβδου. Αν ο οργανισμός ενός ανθρώπου απορροφήσει 10 χιλιοστά του γραμμαρίου κάδμιο μπορεί να δηλητηριαστεί και να προκληθούν καταστροφικές βλάβες στο συκώτι και στα νεφρά, ενώ είναι από τις ουσίες που προκαλούν καρκίνο. Αν υπολογίσουμε τις δόσεις που μπορούν να αποφέρουν ακόμη και θάνατο σε όποιον τα καταπιεί, τότε οι 9 τόνοι αρσενικού απειλούν τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων.
ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΨΑΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ
Έχασαν τα χαρτιά!
Η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το υπουργείο την υπόθεση είναι... πρωτόγνωρη. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας για το θέμα ζητήσαμε από το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας περισσότερες λεπτομέρειες, όμως σταθήκαμε άτυχοι. Όπως μάθαμε, οι αρμόδιοι φορείς δεν... μπορούν να εντοπίσουν τη σχετική μελέτη του καθηγητή. Κι όμως, ο τέως πρύτανης του ΕΜΠ Κωνσταντίνος Μουτζούρης είχε στείλει το 2010 επιστολή στον υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοΐδη αναλύοντας την πορεία των έργων που είχαν αναλάβει να φέρουν εις πέρας, όπως επίσης και αυτά που δεν έχουν ολοκληρωθεί.
Στο γράμμα προς τον υπουργό είχε επισημάνει την κρισιμότητα της κατάστασης παραθέτοντας μερικά από τα πιο σημαντικά στοιχεία της έρευνας. Μεταξύ άλλων, ζητούσε από τον κ. Χρυσοχοΐδη τη βοήθειά του ώστε να ολοκληρωθεί γρήγορα το έργο. Όπως επισημαινόταν στην επιστολή, είναι η δεύτερη που έχει σταλεί από το ΕΜΠ, καθώς παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση στις γραφειοκρατικές διαδικασίες. «Θα θέλαμε να σας προσκαλέσουμε να επισκεφτείτε το ΤΠΠΛ και να σας ξεναγήσουμε στους χώρους των εγκατεστημένων επιχειρήσεων», αναφέρει στο τέλος ο κ. Μουτζούρης, όμως η πρότασή του παρέμεινε αναπάντητη.
Η κρισιμότητα της υπόθεσης δεν φαίνεται να αγγίζει του φορείς, τους οποίους οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει πολλές φορές, χωρίς όμως ανταπόκριση. «Συνεχώς παίρνουμε διαβεβαιώσεις κατανόησης για το επείγον του θέματος και ότι θα παρθούν τα αντίστοιχα μέτρα, αλλά η ανησυχία μας συνεχίζει γιατί δεν βλέπουμε να κινείται κάτι προς την κατεύθυνση αυτή», τονίζει στην «PRESS Time» ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ, καθηγητής Δ. Καλιαμπάκος.
Το σχέδιο σωτηρίας
«Ξεκινήσαμε την προσπάθειά μας στο τέλος του 2008 και είμαστε αρχές του 2011, ενώ έχουν σταλεί επανειλημμένως γράμματα από το Πολυτεχνείο που φωνάζουν επείγον», αναφέρει ο καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Καλιαμπάκος. Ο υπόγειος αποθηκευτικός χώρος στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο του Λαυρίου έχει τελειοποιηθεί από το 2008 και ο μόνος λόγος που τα απόβλητα παραμένουν στον «Κονοφάγο» είναι η κολλημένη στη γραφειοκρατία χρηματοδότηση. «Η χρηματοδότηση θα διασφαλίσει στατικά το κτίριο ώστε οι εργαζόμενοι για την εξυγίανσή του να είναι προστατευμένοι», αναφέρει ο κ. Καλιαμπάκος.
Το Τεχνολογικό Πάρκο πληροί όλες τις προδιαγραφές για να φιλοξενήσει τέτοιου είδους απόβλητα. Πρόκειται για την κατασκευή ενός χώρου υγειονομικής ταφής ρυπασμένων εδαφών με όλες τις απαραίτητες τεχνικές και περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Περίπου 40 μέτρα κάτω από τη γη υπάρχουν υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις με μοναδικό εξοπλισμό που σίγουρα εξασφαλίζουν να μη διαρρεύσουν σωματίδια στην ατμόσφαιρα που είναι ικανά να σκοτώσουν εκατοντάδες κατοίκους. Το πρωτοποριακό υπόγειο του Τεχνολογικού Πάρκου επεκτείνεται έως και 1.960 τετραγωνικά μέτρα και εκεί μπορούν να αποθηκευτούν μέχρι και 5.000 τόνοι επικίνδυνων χημικών ουσιών. Για την ανέγερση του έργου δαπανήθηκαν 2,5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία προήλθαν από τη χρηματοδότηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας 2000-2006. Όπως μας τόνισε ο καθηγητής Καλιαμπάκος, υπήρχαν και άλλοι τρόποι ώστε να καταρρεύσει το κτίριο χωρίς να ξεχυθούν στην ατμόσφαιρα οι θανατηφόρες ουσίες, όμως η δημιουργία του υπογείου στο ΤΠΠΛ ήταν η πιο «φθηνή» λύση. Το σχέδιο που εκπόνησαν είναι μοναδικό για την Ελλάδα και υπόσχεται ασφάλεια για τουλάχιστον 600 χρόνια.
-50 χρόνια είναι αποθηκευμένα στο κτίριο τα τοξικά υλικά
-141 τόνοι μολύβδου και καδμίου
-9 τόνοι αρσενικού
-100 χιλιοστά του γραμμαρίου αρσενικό σκοτώνουν έναν άνθρωπο
-500 χιλιοστά του γραμμαρίου μόλυβδου σκοτώνουν έναν άνθρωπο
-10 χιλιοστά του γραμμαρίου κάδμιο προκαλεί δηλητηρίαση και σοβαρές βλάβες σε συκώτι και νεφρούς. Έχει χαρακτηριστεί πιθανώς καρκινογόνο
-2,5 εκατομμύρια ευρώ κοστίζει το πρόγραμμα σωτηρίας
Μελέτη της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής από το 2000 αναφέρεται στην περιβαλλοντική ρύπανση και τις επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της Λαυρεωτικής
Τοξική βόμβα απειλεί το Λαύριο
Περισσότεροι από 150 τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών βρίσκονται στο εγκαταλειμμένο και ετοιμόρροπο κτίριο «Κονοφάγου»
Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Πίσω από το δελεαστικό και πολλά υποσχόμενο της ονομασίας κρύβεται κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο: το κτίριο «Κονοφάγου»- μια τοξική «βόμβα» που απειλεί τη δημόσια υγεία στην περιοχή. Περισσότεροι από 150 τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών (βαρέων μετάλλων και αρσενικού) παραμένουν αποθηκευμένοι εντός του, σε ένα κτίριο που είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. Μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) καταδεικνύει ότι οι συνέπειες από μια τέτοια κατάρρευση θα είναι ανυπολόγιστες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Αρκεί να αναφερθεί ότι μόλις 100 χιλιοστά του γραμμαρίου αρσενικού αρκούν για να πεθάνει ένας ενήλικος άνθρωπος. Στο κτίριο Κονοφάγου εκτιμάται ότι υπάρχουν 6.000-12.000 κιλά αρσενικό. Το κτίριο, όπως είναι σήμερα, αποτελεί συνεχή πηγή αέριας ρύπανσης για την ευρύτερη περιοχή εξαιτίας της σκόνης που παρασύρεται λόγω της αιολικής διάβρωσης. Αυτό αποδεικνύεται από τις ιδιαίτερα αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων στην περιοχή γύρω από το κτίριο. Επιπλέον, οι επικίνδυνες ουσίες οι οποίες βρίσκονται εντός του κτιρίου είναι σε εξαιρετικά ευδιάλυτη μορφή και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα εξυγίανσης το κτίριο Κονοφάγου θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια εξαιρετικά σοβαρή πηγή ρύπανσης για το οικοσύστημα εξαιτίας της διάχυσης των ρύπων, κυρίως μέσω των ομβρίων υδάτων. Μάλιστα από εργασία του ΕΜΠ, η οποία εξετάζει τη διασπορά των ρύπων σε περίπτωση κατάρρευσης του Κονοφάγου, προέκυψε ότι θα ελευθερωθεί σημαντική ποσότητα σκόνης, η οποία ανάλογα με τους αέρηδες θα δημιουργήσει υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων αιωρούμενων σωματιδίων σε όλη την περιοχή της πόλης του Λαυρίου. Η λύση παραμένει στο συρτάρι Το κτίριο Κονοφάγου- ένα διώροφο πέτρινο κτίσμα- λειτουργούσε ως φίλτρο των καπναερίων που προέκυπταν από τις μεταλλουργικές διεργασίες της γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Σήμερα δεν έχει πλέον λειτουργική χρήση και δεν είναι επισκέψιμο. Είναι όμως πρόδηλο ακόμη και διά γυμνού οφθαλμού ότι είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. «Είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα για την εξυγίανσή του, άλλως ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι άμεσος και πολύ υψηλός. Το ΕΜΠ μπορεί να το κάνει. Άλλωστε έχει ήδη υλοποιήσει το έργο της μεταφοράς και της ασφαλούς ταφής ρυπασμένων εδαφών που βρίσκονταν εντός του Πάρκου» αναφέρει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ, καθηγητής κ. Δ. Καλιαμπάκος. Αν και το 2008 κατασκευάστηκε ένας πρωτοποριακός υπόγειος χώρος απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων εντός του Πάρκου (με χρήματα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα- ΕΠΑΝ 2000-2006) και πριν από περίπου έναν χρόνο διασφαλίστηκαν 2,5 εκατ. ευρώ (από το ΕΣΠΑ 2007-2013) για την εξυγίανση του Κονοφάγου, έως σήμερα τα χρήματα δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί και το έργο κινδυνεύει να ματαιωθεί. Το πρόβλημα στο κτίριο, όπως επισημαίνει ο κ. Καλιαμπάκος, δεν εντοπίζεται μόνο στο αρσενικό, αλλά και στον μόλυβδο και στο κάδμιο. Το αρσενικό και ο μόλυβδος βρίσκονται στην πρώτη και στη δεύτερη θέση της αμερικανικής λίστας με τις πιο επικίνδυνες ουσίες της CΕRCLΑ (λίστα προτεραιότητας επικίνδυνων ουσιών), ενώ το κάδμιο κατατάσσεται στην έβδομη θέση. «Το είδος και η επικινδυνότητα των υλικών που βρίσκονται στο κτίριο δεν έχουν ταυτοποιηθεί πλήρως, καθώς δεδομένων των δραστηριοτήτων που λάμβαναν χώρα στις εγκαταστάσεις ενδέχεται να υφίστανται και άλλα επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται κατά τη μεταλλουργική διαδικασία» αναφέρει ο υπεύθυνος του Περιβαλλοντικού Εργαστηρίου του Πάρκου δρ Β. Πρωτονοτάριος. Το κτίριο Κονοφάγου, σύμφωνα με τον κ. Καλιαμπάκο, είναι ένα από τα πιο ρυπασμένα στον κόσμο, ίσως και το πιο επιβαρημένο σε τοξικούς ρύπους στην Ευρώπη. «Η απορρύπανσή του απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτικούς χειρισμούς» λέει χαρακτηριστικά. Κατά τη διαδικασία της εξυγίανσης, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα σφραγίσματος του κτιρίου και δημιουργίας περιβάλλοντος ελαφράς υποπίεσης, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της διασποράς των σωματιδίων. «Για το επικίνδυνο υλικό έχουμε ήδη κατασκευάσει στο Πάρκο τον πρώτο υπόγειο χώρο απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων, περίπου 2.500 τετραγωνικών μέτρων , ο οποίος μπορεί να “φιλοξενήσει” 5.000 τόνους αποβλήτων» τονίζει ο μηχανικός του έργου κ. Κ. Κωνσταντινίδης. Το κόστος για τη μεταφορά και απόθεση σε ειδικό χώρο στο εξωτερικό αυτών των αποβλήτων θα κόστιζε περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ. Οι επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων 1985 92,6% των παιδιών που φοιτούσαν σε σχολείο της περιοχής500 μέτρα από τη βιομηχανική μονάδα- είχε επίπεδο μολύβδου στο αίμα άνω των 20 μg/dl (μικρογραμμάρια ανά δέκατο του λίτρου). 1987
90% των παιδιών που κατοικούσαν στην πόλη του Λαυρίου είχε περισσότερο από 10 μg/dl μόλυβδο στο αίμα. 1991
Η ποσότητα απέκκρισης αρσενικού στα ούρα παιδιών και ενηλίκων που διαμένουν στο Λαύριο ήταν περίπου διπλάσια από εκείνων που διαμένουν στον Ασπρόπυργο- μια επίσης επιβαρυμένη περιοχή. 1997
Η μέση τιμή μολύβδου στα παιδιά του Λαυρίου ήταν 19 μg/dl ενώ της Ελευσίνας 7,4 μg/dl. 1998
Εξακολουθούσαν να ανιχνεύονται αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού στα ούρα.
Δόσεις θανάτου ΑΡΣΕΝΙΚΟ: θανατηφόρος δόση (σε κατάποση) 100-200 χιλιοστά του γραμμαρίου. Για τα παιδιά αρκούν 2 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά κιλό βάρους. Επίσης, πρόκειται για καρκινογόνο με συσσωρευτική δράση. ΜΟΛΥΒΔΟΣ: θανατηφόρος σε 500 χιλιοστά του γραμμαρίου συνολικής απορρόφησης από τον οργανισμό. ΚΑΔΜΙΟ: δόση 10 χιλιοστά του γραμμαρίου προκαλεί δηλητηρίαση και σοβαρές βλάβες σε συκώτι και νεφρούς. Έχει χαρακτηριστεί πιθανό καρκινογόνο. Υπόγειος χώρος απόθεσης αποβλήτων ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ: 5.000 τόνοι ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 2,7 εκατ. ευρώ ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΣΗ 5.000 ΤΟΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ: περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=358021&dt=02/10/2010
Σήμα κινδύνου για το περιβάλλον της Λαυρεωτικής
Και τη στιγμή που ανοίγει ο δρόμος για την καταστροφή των πνευμόνων πρασίνου της περιοχής, επιδημιολογικές μελέτες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών,που εκπονήθηκαν ειδικά για την περιοχή της Λαυρεωτικής, αποδεικνύουν ότι η περιοχή είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων.Συγκεκριμένα, όπως διαπιστώνει περιβαλλοντική γεωχημική μελέτη της Λαυρεωτικής του ΙΓΜΕ, "φαίνεται ότι υπάρχει αρκετά στενή σχέση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών της περιοχής με το έντονα μολυσμένο γεωχημικό περιβάλλον".Η μελέτη αναφέρει ότι "παλαιότερες, αλλά και πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή, σε παιδιά σχολικής ηλικίας, έδειξαν ότι υπάρχουν αυξημένες συγκεντρώσεις τοξικών στοιχείων όπως αρσενικό, μόλυβδος και κάδμιο στο αίμα, τα ούρα και τα δόντια τους, με επιπτώσεις στη σχολική τους απόδοση. Επίσης, προβλήματα τοξικότητας παρατηρήθηκαν και σε ενήλικες, καθώς και στα ζώα και φυτά, κυρίως λαχανικά, της περιοχής".Το αρσενικό είναι υπεύθυνο για την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου στους πνεύμονες, το κάδμιο προκαλεί καρκίνο, καρδιαγγειακές παθήσεις και υπέρταση, ενώ ο μόλυβδος δημιουργεί νευρολογικά προβλήματα, καθώς και προβλήματα πνευματικής καθυστέρησης.Η συγκέντρωση αυτών, αλλά και άλλων τοξικών στοιχείων στο περιβάλλον της Λαυρεωτικής έχει προκαλέσει υψηλές συγκεντρώσεις τοξικών μετάλλων στο αίμα παιδιών σχολικής ηλικίας της περιοχής και έχουν διαπιστωθεί νευρολογικά προβλήματα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.Οι αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού, καδμίου και μολύβδου στο αίμα, τα ούρα και τα δόντια παιδιών του Λαυρίου είναι άμεσα συνδεδεμένες με το περιβάλλον όπου ζουν. Το περιβάλλον αυτό φορτίζεται από ποικίλες πηγές ρύπανσης, όπως οι από αρχαιοτάτων χρόνων μεταλλευτικές και μεταλλουργικές εργασίες, καθώς και η σύγχρονη βιομηχανική ανάπτυξη (εργοστάσια εκρηκτικών, μπαταριών και ηλεκτροπαραγωγής) στην περιοχή.Στις περιπτώσεις που μελετήθηκαν τα παιδιά και κυρίως της προσχολικής ηλικίας, ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Παίζουν πολλές ώρες στο ύπαιθρο και στο χώμα, δεν πλένουν συχνά τα χέρια τους τα οποία βάζουν στο στόμα τους. Με τον τρόπο αυτό η πρόσληψη από το στόμα σκόνης πλούσιας σε τοξικά στοιχεία είναι μεγάλη και η απορρόφησή τους είναι πιο πλήρης στα παιδιά. Ιδιαίτερα απειλητικός για την παιδική ηλικία είναι ο μόλυβδος, του οποίου η απορρόφηση, εκτός από την πεπτική οδό, γίνεται κυρίως από την αναπνευστική, με αποτέλεσμα το 35%-50% του εισπνεομένου μολύβδου να απορροφιέται από το αίμα.Αυτό έχει επιπτώσεις στη γενικότερη καλή υγεία των παιδιών και την πνευματική τους ανάπτυξη.Από σχετικές μελέτες που έγιναν στο Λαύριο, αποδείχτηκε η στενή σχέση του επιπέδου μολύβδου στο αίμα των παιδιών και του δείκτη νοημοσύνης. Συγκεκριμένα, ακόμα και παιδιά με συγκέντρωση μολύβδου στο αίμα μικρότερη από 25 μg/100ml παρουσιάζουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σύγκριση με παιδιά άλλων περιοχών.Η μελέτη του ΙΓΜΕ συμπεραίνει επίσης ότι ένα μεγάλο ποσοστό του εδάφους της περιοχής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για κήπους των σπιτιών, μποστάνια, πάρκα, παιδικές χαρές, για τη γεωργία και ακόμη και σε ανοιχτούς χώρους και την ύπαιθρο γενικότερα.Πηγή : rizospastis.gr
Τοξική βόμβα απειλεί το Λαύριο
Περισσότεροι από 150 τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών βρίσκονται στο εγκαταλειμμένο και ετοιμόρροπο κτίριο «Κονοφάγου»
Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Πίσω από το δελεαστικό και πολλά υποσχόμενο της ονομασίας κρύβεται κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο: το κτίριο «Κονοφάγου»- μια τοξική «βόμβα» που απειλεί τη δημόσια υγεία στην περιοχή. Περισσότεροι από 150 τόνοι εξαιρετικά επικίνδυνων ουσιών (βαρέων μετάλλων και αρσενικού) παραμένουν αποθηκευμένοι εντός του, σε ένα κτίριο που είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. Μελέτη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) καταδεικνύει ότι οι συνέπειες από μια τέτοια κατάρρευση θα είναι ανυπολόγιστες για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Αρκεί να αναφερθεί ότι μόλις 100 χιλιοστά του γραμμαρίου αρσενικού αρκούν για να πεθάνει ένας ενήλικος άνθρωπος. Στο κτίριο Κονοφάγου εκτιμάται ότι υπάρχουν 6.000-12.000 κιλά αρσενικό.
Το κτίριο, όπως είναι σήμερα, αποτελεί συνεχή πηγή αέριας ρύπανσης για την ευρύτερη περιοχή εξαιτίας της σκόνης που παρασύρεται λόγω της αιολικής διάβρωσης. Αυτό αποδεικνύεται από τις ιδιαίτερα αυξημένες συγκεντρώσεις ρύπων στην περιοχή γύρω από το κτίριο. Επιπλέον, οι επικίνδυνες ουσίες οι οποίες βρίσκονται εντός του κτιρίου είναι σε εξαιρετικά ευδιάλυτη μορφή και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα εξυγίανσης το κτίριο Κονοφάγου θα εξακολουθήσει να αποτελεί μια εξαιρετικά σοβαρή πηγή ρύπανσης για το οικοσύστημα εξαιτίας της διάχυσης των ρύπων, κυρίως μέσω των ομβρίων υδάτων. Μάλιστα από εργασία του ΕΜΠ, η οποία εξετάζει τη διασπορά των ρύπων σε περίπτωση κατάρρευσης του Κονοφάγου, προέκυψε ότι θα ελευθερωθεί σημαντική ποσότητα σκόνης, η οποία ανάλογα με τους αέρηδες θα δημιουργήσει υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων αιωρούμενων σωματιδίων σε όλη την περιοχή της πόλης του Λαυρίου.
Η λύση παραμένει στο συρτάρι
Το κτίριο Κονοφάγου- ένα διώροφο πέτρινο κτίσμα- λειτουργούσε ως φίλτρο των καπναερίων που προέκυπταν από τις μεταλλουργικές διεργασίες της γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Σήμερα δεν έχει πλέον λειτουργική χρήση και δεν είναι επισκέψιμο. Είναι όμως πρόδηλο ακόμη και διά γυμνού οφθαλμού ότι είναι έτοιμο να γκρεμιστεί. «Είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα για την εξυγίανσή του, άλλως ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι άμεσος και πολύ υψηλός. Το ΕΜΠ μπορεί να το κάνει. Άλλωστε έχει ήδη υλοποιήσει το έργο της μεταφοράς και της ασφαλούς ταφής ρυπασμένων εδαφών που βρίσκονταν εντός του Πάρκου» αναφέρει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Μεταλλευτικής Τεχνολογίας και Περιβαλλοντικής Μεταλλευτικής του ΕΜΠ, καθηγητής κ. Δ. Καλιαμπάκος.
Αν και το 2008 κατασκευάστηκε ένας πρωτοποριακός υπόγειος χώρος απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων εντός του Πάρκου (με χρήματα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα- ΕΠΑΝ 2000-2006) και πριν από περίπου έναν χρόνο διασφαλίστηκαν 2,5 εκατ. ευρώ (από το ΕΣΠΑ 2007-2013) για την εξυγίανση του Κονοφάγου, έως σήμερα τα χρήματα δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί και το έργο κινδυνεύει να ματαιωθεί.
Το πρόβλημα στο κτίριο, όπως επισημαίνει ο κ. Καλιαμπάκος, δεν εντοπίζεται μόνο στο αρσενικό, αλλά και στον μόλυβδο και στο κάδμιο. Το αρσενικό και ο μόλυβδος βρίσκονται στην πρώτη και στη δεύτερη θέση της αμερικανικής λίστας με τις πιο επικίνδυνες ουσίες της CΕRCLΑ (λίστα προτεραιότητας επικίνδυνων ουσιών), ενώ το κάδμιο κατατάσσεται στην έβδομη θέση. «Το είδος και η επικινδυνότητα των υλικών που βρίσκονται στο κτίριο δεν έχουν ταυτοποιηθεί πλήρως, καθώς δεδομένων των δραστηριοτήτων που λάμβαναν χώρα στις εγκαταστάσεις ενδέχεται να υφίστανται και άλλα επικίνδυνα υλικά, όπως χημικά αντιδραστήρια που χρησιμοποιούνται κατά τη μεταλλουργική διαδικασία» αναφέρει ο υπεύθυνος του Περιβαλλοντικού Εργαστηρίου του Πάρκου δρ Β. Πρωτονοτάριος.
Το κτίριο Κονοφάγου, σύμφωνα με τον κ. Καλιαμπάκο, είναι ένα από τα πιο ρυπασμένα στον κόσμο, ίσως και το πιο επιβαρημένο σε τοξικούς ρύπους στην Ευρώπη. «Η απορρύπανσή του απαιτεί ιδιαίτερα προσεκτικούς χειρισμούς» λέει χαρακτηριστικά. Κατά τη διαδικασία της εξυγίανσης, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα σφραγίσματος του κτιρίου και δημιουργίας περιβάλλοντος ελαφράς υποπίεσης, με στόχο τον καλύτερο έλεγχο της διασποράς των σωματιδίων. «Για το επικίνδυνο υλικό έχουμε ήδη κατασκευάσει στο Πάρκο τον πρώτο υπόγειο χώρο απόθεσης επικίνδυνων αποβλήτων, περίπου 2.500 τετραγωνικών μέτρων , ο οποίος μπορεί να “φιλοξενήσει” 5.000 τόνους αποβλήτων» τονίζει ο μηχανικός του έργου κ. Κ. Κωνσταντινίδης. Το κόστος για τη μεταφορά και απόθεση σε ειδικό χώρο στο εξωτερικό αυτών των αποβλήτων θα κόστιζε περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ.
Οι επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων 1985
92,6% των παιδιών που φοιτούσαν σε σχολείο της περιοχής500 μέτρα από τη βιομηχανική μονάδα- είχε επίπεδο μολύβδου στο αίμα άνω των 20 μg/dl (μικρογραμμάρια ανά δέκατο του λίτρου).
1987
90% των παιδιών που κατοικούσαν στην πόλη του Λαυρίου είχε περισσότερο από 10 μg/dl μόλυβδο στο αίμα.
90% των παιδιών που κατοικούσαν στην πόλη του Λαυρίου είχε περισσότερο από 10 μg/dl μόλυβδο στο αίμα.
1991
Η ποσότητα απέκκρισης αρσενικού στα ούρα παιδιών και ενηλίκων που διαμένουν στο Λαύριο ήταν περίπου διπλάσια από εκείνων που διαμένουν στον Ασπρόπυργο- μια επίσης επιβαρυμένη περιοχή.
Η ποσότητα απέκκρισης αρσενικού στα ούρα παιδιών και ενηλίκων που διαμένουν στο Λαύριο ήταν περίπου διπλάσια από εκείνων που διαμένουν στον Ασπρόπυργο- μια επίσης επιβαρυμένη περιοχή.
1997
Η μέση τιμή μολύβδου στα παιδιά του Λαυρίου ήταν 19 μg/dl ενώ της Ελευσίνας 7,4 μg/dl.
Η μέση τιμή μολύβδου στα παιδιά του Λαυρίου ήταν 19 μg/dl ενώ της Ελευσίνας 7,4 μg/dl.
1998
Εξακολουθούσαν να ανιχνεύονται αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού στα ούρα.
Δόσεις θανάτου
Εξακολουθούσαν να ανιχνεύονται αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού στα ούρα.
Δόσεις θανάτου
ΑΡΣΕΝΙΚΟ: θανατηφόρος δόση (σε κατάποση) 100-200 χιλιοστά του γραμμαρίου. Για τα παιδιά αρκούν 2 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά κιλό βάρους. Επίσης, πρόκειται για καρκινογόνο με συσσωρευτική δράση.
ΜΟΛΥΒΔΟΣ: θανατηφόρος σε 500 χιλιοστά του γραμμαρίου συνολικής απορρόφησης από τον οργανισμό.
ΚΑΔΜΙΟ: δόση 10 χιλιοστά του γραμμαρίου προκαλεί δηλητηρίαση και σοβαρές βλάβες σε συκώτι και νεφρούς. Έχει χαρακτηριστεί πιθανό καρκινογόνο.
Υπόγειος χώρος απόθεσης αποβλήτων
ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ: 5.000 τόνοι
ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 2,7 εκατ. ευρώ
ΚΟΣΤΟΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΣΗ 5.000 ΤΟΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ: περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=358021&dt=02/10/2010Συγκεκριμένα, όπως διαπιστώνει περιβαλλοντική γεωχημική μελέτη της Λαυρεωτικής του ΙΓΜΕ, "φαίνεται ότι υπάρχει αρκετά στενή σχέση της υγείας των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών της περιοχής με το έντονα μολυσμένο γεωχημικό περιβάλλον".
Η μελέτη αναφέρει ότι "παλαιότερες, αλλά και πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή, σε παιδιά σχολικής ηλικίας, έδειξαν ότι υπάρχουν αυξημένες συγκεντρώσεις τοξικών στοιχείων όπως αρσενικό, μόλυβδος και κάδμιο στο αίμα, τα ούρα και τα δόντια τους, με επιπτώσεις στη σχολική τους απόδοση. Επίσης, προβλήματα τοξικότητας παρατηρήθηκαν και σε ενήλικες, καθώς και στα ζώα και φυτά, κυρίως λαχανικά, της περιοχής".
Το αρσενικό είναι υπεύθυνο για την αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου στους πνεύμονες, το κάδμιο προκαλεί καρκίνο, καρδιαγγειακές παθήσεις και υπέρταση, ενώ ο μόλυβδος δημιουργεί νευρολογικά προβλήματα, καθώς και προβλήματα πνευματικής καθυστέρησης.
Η συγκέντρωση αυτών, αλλά και άλλων τοξικών στοιχείων στο περιβάλλον της Λαυρεωτικής έχει προκαλέσει υψηλές συγκεντρώσεις τοξικών μετάλλων στο αίμα παιδιών σχολικής ηλικίας της περιοχής και έχουν διαπιστωθεί νευρολογικά προβλήματα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Οι αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού, καδμίου και μολύβδου στο αίμα, τα ούρα και τα δόντια παιδιών του Λαυρίου είναι άμεσα συνδεδεμένες με το περιβάλλον όπου ζουν. Το περιβάλλον αυτό φορτίζεται από ποικίλες πηγές ρύπανσης, όπως οι από αρχαιοτάτων χρόνων μεταλλευτικές και μεταλλουργικές εργασίες, καθώς και η σύγχρονη βιομηχανική ανάπτυξη (εργοστάσια εκρηκτικών, μπαταριών και ηλεκτροπαραγωγής) στην περιοχή.
Στις περιπτώσεις που μελετήθηκαν τα παιδιά και κυρίως της προσχολικής ηλικίας, ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Παίζουν πολλές ώρες στο ύπαιθρο και στο χώμα, δεν πλένουν συχνά τα χέρια τους τα οποία βάζουν στο στόμα τους. Με τον τρόπο αυτό η πρόσληψη από το στόμα σκόνης πλούσιας σε τοξικά στοιχεία είναι μεγάλη και η απορρόφησή τους είναι πιο πλήρης στα παιδιά. Ιδιαίτερα απειλητικός για την παιδική ηλικία είναι ο μόλυβδος, του οποίου η απορρόφηση, εκτός από την πεπτική οδό, γίνεται κυρίως από την αναπνευστική, με αποτέλεσμα το 35%-50% του εισπνεομένου μολύβδου να απορροφιέται από το αίμα.
Αυτό έχει επιπτώσεις στη γενικότερη καλή υγεία των παιδιών και την πνευματική τους ανάπτυξη.
Από σχετικές μελέτες που έγιναν στο Λαύριο, αποδείχτηκε η στενή σχέση του επιπέδου μολύβδου στο αίμα των παιδιών και του δείκτη νοημοσύνης. Συγκεκριμένα, ακόμα και παιδιά με συγκέντρωση μολύβδου στο αίμα μικρότερη από 25 μg/100ml παρουσιάζουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης σε σύγκριση με παιδιά άλλων περιοχών.
Η μελέτη του ΙΓΜΕ συμπεραίνει επίσης ότι ένα μεγάλο ποσοστό του εδάφους της περιοχής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για κήπους των σπιτιών, μποστάνια, πάρκα, παιδικές χαρές, για τη γεωργία και ακόμη και σε ανοιχτούς χώρους και την ύπαιθρο γενικότερα.
Πηγή : rizospastis.gr
Αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στην μεταφορά σε ασφαλή χώρο των επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων που παραμένουν σε ετοιμόρροπο κτίριο στο Λαύριο.
Αναρτήθηκε από τον/την olympiada στο Φεβρουαρίου 18, 2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου